woensdag 30 april 2014

Keuzevrijheid: bepaal jij waar en met wie je bevalt?

Keuzevrijheid: bepaal jij waar en met wie je bevalt?

Het was volop in het nieuws de afgelopen weken, het kabinet heeft het hoofd gebogen over een nieuw zorgakkoord. De term 'vrije artsenkeuze' kwam hierbij regelmatig voorbij. Niet alleen deze ontwikkeling heeft gevolgen voor de geboortezorg, er speelt méér. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de zwangeren van Nederland? 



De vrije artsenkeuze 


In Nederland zijn in de basis zorgverzekering twee opties mogelijk: een naturapolis en een restitutiepolis. Wat is het verschil?

Bij een naturapolis heeft de verzekeraar contracten met een aantal zorgverleners. Neem je zorg af bij een verloskundige, gynaecoloog, kraamzorginstantie of ziekenhuis dat een contract heeft met jouw zorgverzekeraar, dan wordt de zorg volledig vergoed door de verzekeringsmaatschappij. 

Je bent niet verplicht om naar een zorgverlener met een contract bij jouw verzekering te gaan, maar kies je voor bijvoorbeeld een ziekenhuis zonder contract, dan zul je zelf een deel van de kosten moeten ophoesten. Je verzekering betaalt dan maar 50-80 % van de rekening.

Bij een restitutiepolis spelen contracten tussen zorgverleners en verzekeraars geen rol, je bent volledig vrij om zelf te kiezen naar welk ziekenhuis je gaat. De rekening moet je zelf voorschieten, en de verzekering betaalt jou maximaal de wettelijke tarieven of marktconforme tarieven terug. Deze polis is duurder dan de naturapolis.

In het zorgakkoord is besloten dat de verzekeringsmaatschappijen bij een naturapolis scherper in moeten gaan kopen. Nu krijgt nog vrijwel elke verloskundige of elk ziekenhuis een contract, maar dat gaat veranderen. Scherper inkopen zal gaan om kwaliteit en prijs, oftewel, de verzekeraar wil voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Of kwaliteit van zorg wel samengaat met de goedkoopste zorg is maar sterk de vraag. In ieder geval is het gevolg dat niet alle verloskundigen, kraamzorginstanstanties of ziekenhuizen volgend jaar nog een contract met alle verzekeraars hebben.

Natuurlijk mag je dan nog steeds zelf je verloskundige of ziekenhuis kiezen, ook als zij geen contract met jouw verzekeraar hebben. Maar dat zal bij een naturapolis wel betekenen dat je 50-20% van de kosten zelf zult moeten betalen. En zeker als je met het ziekenhuis te maken krijgt kunnen die kosten hoog oplopen. Dit probleem lijkt makkelijk te omzeilen door voor een duurdere restitutiepolis te kiezen. Maar ook daar loop je het risico met een dergelijke hoge rekening geconfronteerd te worden. Wat 'marktconforme tarieven' zijn staat nergens vastgelegd, dat kan de verzekeraar dus zelf bepalen. En als zij in de contracten voor verloskundigen afgesproken hebben dat ze een dubbeltje betalen, dan zal dat voor hen het marktconforme tarief zijn. Vraagt jouw verloskundige een kwartje voor haar werk, dan zul je dus evengoed zelf het verschil bij moeten leggen.

Al met al heb je op basis van het zorgakkoord strikt gezien straks nog steeds de keuze om zelf je arts, verloskundige of kraamverzorgende te kiezen, maar de financiële factor zal die keuze voor een groot deel van de vrouwen gaan beïnvloeden. 



Het integrale tarief

In de geboortezorg speelt echter nog iets, wat de keuzevrijheid van vrouwen een stuk meer zal gaan beïnvloeden. En dat is het zogenaamde 'integrale tarief'. Momenteel worden verloskundigen en gynaecologen nog apart betaald, elk voor de zorg die zij de zwangere geven. Maar dat gaat, onder grote druk van de verzekeraars, veranderen. Zij willen dat er zo snel mogelijk een 'integraal tarief' komt. Verloskundigen, gynaecologen en kraamverzorgenden moeten zich samenvoegen in 1 grote regionale organisatie. Deze organisatie moet bestaan uit minimaal 1 ziekenhuis, en verloskundige praktijken en kraamzorginstanties die in de regio veel met dit ziekenhuis samenwerken. Per zwangere zet de verzekeraar dan een grote pot geld in dat samenwerkingsverband, en de gynaecologen, verloskundigen en kraamverzorgsters moeten onderling maar uit gaan vechten hoe de pot verdeeld wordt. Niet meteen iets waar ik me als moeder druk over moet maken zou je op het eerste gezicht denken. Tot je met de gevolgen geconfronteerd wordt. Want hoe gaat het straks als je als zwangere zorg wilt van 2 verschillende samenwerkingsverbanden? De meeste vrouwen kiezen er voor om zorg af te nemen van de verloskundige om de hoek, en het ziekenhuis het meest dichtbij. Maar er is een groeiende groep kritische moeders, die goed weet wat ze wil, en bereid is daarvoor verder te kijken dan haar eigen regio. Moeders die kiezen voor een verloskundige uit een stad verderop, omdat deze wél een-op-eenzorg geeft, die in haar eigen regio niet geboden wordt. Moeders die een vroedvrouw willen die continue baringsbegeleiding geeft, die niet weggaat bij 4 centimeter ontsluiting maar zo lang als nodig bij de barende blijft om haar soms letterlijk te ondersteunen. Of moeders die een ziekenhuis willen waar ze wél in bad kunnen bevallen. Moeders die een ziekenhuis kiezen wat al wel de nieuwe, familievriendelijke keizersnede aanbiedt, zodat ze hun baby na de geboorte lekker bij zich kunnen houden. Wat moeten deze moeders als ze een verloskundige buiten de regio, maar een ziekenhuis uit hun eigen regio willen? Of omgekeerd, tijdens hun zwangerschap een verloskundige uit hun eigen regio willen, maar voor een geplande keizersnede graag naar een andere regio willen?

Nu al zijn er steden waar je als zwangere weinig keus hebt, omdat verloskundigenpraktijken verdeeld worden over postcodegebieden of wijken van de stad. Daadwerkelijk jouw eigen verloskundige of ziekenhuis kunnen kiezen wordt straks nog een veel groter probleem, want de verzekeraar kijkt niet verder dan jouw eigen regio lang is. Wil je als moeder, goed doordacht, daadwerkelijk kiezen wat de beste zorg voor jou en je baby is, dan gaat de portemonnee een belangrijke rol spelen. De marktwerking, verloskundigen en ziekenhuizen die daadwerkelijk goede zorg leveren, is een farce, want veel ouders die deze zorg dolgraag wensen zullen het niet op kunnen hoesten. Hoeveel valt er straks voor jou daadwerkelijk te kiezen? 


Wil jij zélf blijven beslissen welke verloskundige je zwangerschap begeleidt, of in welk ziekenhuis je bevalt? Laat jouw stem horen en teken de petitie: http://petities.nl/petitie/geef-de-zwangere-een-stem-in-de-geboortezorg


Jouw bijdrage aan dit blog is zeer welkom! Wil je je ervaringen delen, je zorgen uiten of verbeterpunten aandragen? Heb je een nieuw artikel, of een al bestaande blogpost? Je bijdrage ontvangen we graag op actie@geboortebeweging.nl

zaterdag 19 april 2014

Oproepjes GeboorteBeweging: AMK-melding bij afwijken richtlijn - Poliklinisch bevallen met medische indicatie

*OPROEPJES*

Hieronder volgen 2 vragen van de GeboorteBeweging, het betreft: 
- (dreigende) AMK-melding bij afwijken van de richtlijn
- (on)mogelijkheid om met een medische indicatie poliklinisch te bevallen

1: De afgelopen maanden zijn er bij de GeboorteBeweging meerdere meldingen van vrouwen geweest die te maken kregen met een AMK-melding, of dreiging hiervan door een gynaecoloog omdat zij besloten af te wijken van de standaard richtlijnen, bijvoorbeeld door met een medische indicatie thuis te willen bevallen.

Het op deze manier onder druk zetten van moeders is een grove schending van de WGBO (wet geneeskundige behandelingsovereenkomst). De GeboorteBeweging gaat dit probleem onder de aandacht brengen bij de betrokken organisaties (waaronder de beroepsgroep van gynaecologen, de NVOG). Om dit goed te doen willen we graag weten hoe vaak dit voorkomt.

Heb jij in 2013-2014 te maken gehad met een (dreigende) AMK-melding omdat je af wilde wijken van het standaard beleid in het ziekenhuis of bij een verloskundige? Ben je op andere manier onder druk gezet om het standaard beleid in de zwangerschap, tijdens de bevalling of kraamperiode te volgen? Mail dan asjeblieft je ervaring naar info@geboortebeweging.nl

2: Er komen met grote regelmaat klachten bij de GeboorteBeweging binnen van moeders die ervoor willen kiezen om met een medische indicatie poliklinisch te bevallen. Hun verloskundige staat achter deze keuze, maar in het ziekenhuis zijn ze niet welkom, tenzij ze onder de hoede van de gynaecoloog willen bevallen. Ook dit probleem willen we bespreken met de verantwoordelijke beroepsgroepen. Heb jij, als moeder of als verloskundige, een dergelijke ervaring? Mail ook dan je ervaring naar info@geboortebeweging.nl

Uiteraard zullen alle emails discreet worden behandeld. We zullen geen persoonlijke informatie doorgeven aan anderen, je gegevens zullen enkel en alleen gebruikt worden om een beeld van de situatie in Nederland te schetsen. Alleen met jullie hulp kunnen we de stilte doorbreken!




woensdag 16 april 2014

Use your BRAINS

De afgelopen tijd heb ik de ontwikkelingen rondom Moeders in Actie gevolgd, o.a. via het twitteraccount van de GeboorteBeweging (@gebbew). Ik vind het interessant om de discussies te volgen, die mij ook weer aanzetten tot nadenken en het vormen van mijn eigen mening.

Een van de uitspraken die op twitter langs kwam was 'de zwangere bestaat niet'. En dat is natuurlijk zo. Zo veel mensen, zo veel wensen. Maar waar alle zwangeren volgens mij universeel in zijn is hun wens voor (en recht op) autonomie. Autonomie in (medische) ethiek, geneeskunde en psychologie, zo verteld Wikipedia, slaat op het recht of de mogelijkheid van een mens of patiënt om zelf te bepalen wat er met hem/haar moet gebeuren. Soms lijkt het alsof het in de discussie gaat om het recht om thuis te bevallen of het recht op een natuurlijke bevalling. Maar daarmee doet men de discussie te kort. Het gaat om het recht om zelf te kunnen bepalen wat je wel en wat je niet wil. Of dat nou een natuurlijke thuisbevalling is of een keizersnede op verzoek.

Om die keus te kunnen maken, is het noodzakelijk om over informatie te beschikken. Dat we voorgelicht worden over de voor- en nadelen van álle mogelijke opties, ook als dat in de ogen van de zorgverlener slechte opties zijn. Dat lijkt misschien een open deur, maar uit recent onderzoek blijkt dat zorgverleners geneigd zijn slechts 1 optie te geven. Namelijk de optie die in hun ogen het beste is. Alleen jíj kunt zelf beslissen wat voor jou de beste optie is. Niet voor niets bestaat Evidence Based Medicine (EBM) niet alleen uit bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek (rechtsboven in het plaatje), maar ook uit de ervaringen van de zorgverlener (linksboven) en de waarden en verwachtingen van de cliënt/patiënt (onder). 
En laten we niet vergeten dat het leven niet zonder risico's is. Dat geldt ook voor bevallen. Het doel van het geven van volledige informatie is niet het kunnen kiezen voor de optie die risicoloos is, maar het kunnen kiezen voor de optie die in de ogen van de moeder het meest acceptabele risico heeft. In het medisch contact staat hierover een mooi artikel.

Op twitter las ik: "@gebbew Jullie dragen uit dat alleen de vrouw mag/kan beslissen wat goed voor haar is. Sommige vrouwen kunnen en willen dat niet."

Persoonlijk kan ik me daar weinig bij voorstellen. Wie weet er nou niet wat er goed voor hem/haar zelf is. Wellicht dat het niet altijd makkelijk is daar zelf een keus in te maken, maar ik denk ook dat dat te maken heeft met of en hoe men voorgelicht wordt. Als je alle informatie zelf moet opzoeken en alles zelf moet uitpluizen, dan kan de klus wel eens te groot zijn. Dan zegt je misschien: 'ik vind het wel best, ik kies wat de zorgverlener mij aanraadt'. Ik vind dat de zorgverlener dan steken heeft laten vallen. Die moet de vrouw in begrijpelijke taal voorlichten over de mogelijkheden. Daarbij maakt het niet uit of je nou een zogenaamde hoog opgeleide vrouw bent of zogenaamd laaggeschoold. Zelf een keuze maken wil niet zeggen dat je het allemaal alleen moet uitzoeken en dat je je niet mag laten adviseren. Maar ik vind dat een zorgverlener in eerste instantie informeert en slechts op verzoek van de cliënt adviseert. Er is een mooi hulpmiddel om je eigen keuzes te kunnen maken. Het is bedoeld om te overdenken of een voorgestelde ingreep of behandeling is wat jij wil. Je kunt het onthouden door het woord BRAINS. Het staat voor 6 vragen:

Benefits: Wat zijn de voordelen, wat willen we hiermee bereiken?;
Risk: Wat zijn de risico's. Welke andere interventies hangen hier mee samen?;
Alternatives: Wat zijn de alternatieven?;
Intuition: Klinkt het logisch? Heb je meer informatie nodig of wellicht een second opinion?;
Nothing: Wat als we niets doen? Of een poos wachten voordat we beslissen?;
'Scuse me: 'Sorry' wil je ons/mij even alleen laten om te overleggen en te beslissen?






Keuzevrijheid gaat dus iedereen aan. En daarmee zijn Moeders in Actie en de petitie dus voor iedereen. Omdat we allemaal de mogelijkheid moeten kunnen hebben om zelf te beslissen. Dat moet niet afhangen van de zorgverlener die we, toevallig of zorgvuldig uitgezocht, treffen. Het moet verankerd zijn in de zorgverlening. En daarom steun ik #moedersinactie en de petitie. Jij ook?

Esther

Wil jij net als Esther meeschrijven op dit blog? Je inzending is van harte welkom op actie@geboortebeweging.nl!

zondag 13 april 2014

Serotiene Mieke

Vroedvrouw Rebekka Visser publiceerde onderstaande blogpost eerder op haar eigen blog. Met haar toestemming publiceren we het nogmaals hier. 

Serotiene Mieke

" 'Wij vinden dat jij naar school toe moet,' zegt Meneer T.
'Ja hoor,' knikt Mevrouw. 'Dat vinden wij.'
'Dat is ónze mening dus,' zegt Meneer T.
'Zo ís 't,' zegt Mevrouw, 'dat is ons standpunt.'
'O,' zegt Mieke.
Meneer en Mevrouw T kijken haar aan. Maar Mieke zegt verder niks. Ze krabbelt op d'r hoofd, meer niet.
'Trek je jas dan aan,' zegt Meneer T.
'Ik heb geen zin in school,' zegt Mieke. 'Ik ben nog nooit op een school geweest. Ik blijf liever thuis.'
'Kom, kom,' zegt Meneer T. 'Alle kinderen gaan naar school.'
'Ja, dat vind ík ook,' zegt Mevrouw. 'Daar ben ik 't mee eens hoor.'
'Ik niet,' zegt Mieke.
Meneer T wordt wit en Mevrouw wordt rood.
'Allemensen!' schreeuwt Meneer T kwaad. 'Trek onmiddellijk je jas aan.'
'En zet je muts op,' krijst Mevrouw. 'Anders krijg je blauwe voeten.'
Mieke schrikt ervan. Ze pakt gauw haar jas van de kapstok en rent naar de buitendeur. Maar Meneer T grijpt haar stevig bij een arm.
'Hoho,' bromt hij. 'Waar wou jij heen?'
'Naar, naar huis,' stottert Mieke.
'Dat had je gedacht,' zegt Meneer T streng.
'Wedden dat je dát gedacht had?' vraagt Mevrouw.
'We brengen je mooi naar school,' zegt Meneer T. 'Hier, hou d'r even vast.'
Mevrouw grijpt Mieke in d'r nek, terwijl Meneer T z'n jas aantrekt. Mieke spartelt, maar dat helpt niks. Mevrouw trapt flink tegen d'r beentjes en dan staat ze stil.
Mevrouw kan zelfs d'r jas aantrekken zonder dat Mieke probeert weg te lopen.
Dan gaan ze. Mieke loopt een beetje mank. Maar daar zie je haast niks van. Meneer en Mevrouw T houden allebei een handje vast, zodat Miekes voetjes maar nét de grond raken. Het is een schattig gezicht, zo'n kleine hummel tussen die twee grote mensen. "
(Uit: Hoe Mieke Mom haar maffe moeder vindt, Guus Kuijer, 1979)


Toen ik een jaar of tien was las ik het boek over Mieke Mom voor het eerst. Ik was er geschokt over. Een griezelig, onrustbarend boek - er gebeuren extreme dingen in, gewelddadig, wreed. Toch (of misschien juist daaróm) was het een boek dat ik vaak wilde herlezen - en inmiddels is het voor mij een van de beste verwoordingen van 'de wereld op zijn kop'. Een verwoording van de totale omkering van 'afwijkend' en 'normaal' in een wereld waarin 'normaal' alleen nog maar gaat over 'wat iedereen doet' en niet meer over - of het 'goed' is.

Dat is natuurlijk ook niet echt zo'n makkelijk onderwerp, wat 'goed' is -

Mieke Mom dus.
In een notendop worden een paar onderwerpen strak neergezet:
Wie heeft de macht?
Wat is 'normaal'?
En wat kun je doen als je iets anders wilt? 
Nou, in geval van bovenstaand citaat: even spartelen en dat was het dan wel. Mieke is een kind tenslotte, dus fysiek zijn Meneer en Mevrouw T haar wel de baas.

Vandaag de dag 'mag' een vrouw niet 'langer doorlopen' dan tot 42 weken.
'Ze' lieten je vroeger langer lopen, maar het is bewezen dat na de 41e week de kans op sterfte van de baby drie keer hoger is dan tussen 39 en 40 weken. En daaruit volgt de aanname, dat het levens redt als er minder baby's lang blijven zitten. En dus 'moet' een vrouw tegenwoordig ingeleid, liefst met 41, maar dan toch uiterlijk met 42 weken en geen dag later.

Is dat 'goed'?

Om daar 'ja' op te antwoorden en er nog in te geloven ook, moet je een flinke batterij vragen negeren. 
Je moet negeren dat er grote verschillen zijn tussen vrouwen en hun omstandigheden.
Je moet negeren dat die 'uitgerekende datum' relatief is, hoe je hem ook berekent.
Je moet negeren dat risicoperceptie complex is.
Je moet negeren dat een zwangerschap en zeker een bevalling geen lineaire processen zijn, en dat lineaire oplossingen dus altijd individuen tekort doen.
Dat moet je om te beginnen negeren, maar je weet als lezer vast nog wel een vraag te bedenken.
Maak je ruimte voor die vragen en ga je op zoek naar een antwoord, dan is het nog maar de vraag of standaard inleiden bij 42 weken 'goed' is.

Wij zorgverleners houden niet meer zo van 'moeilijk doen'. En dus hebben we iets nieuws bedacht. We doen het 'allemaal samen'. Vrouw, verloskundige, gynaecoloog, sámen klaren we de klus.

Wat betekent dit in de praktijk?
Bijvoorbeeld dit - dat je als vrouw wordt ingeleid bij 42+0 en daarmee basta. 
En dat 90% van de verloskundigen en gynaecologen net doet alsof het 'niet anders kan', want dat is nou eenmaal de 'richtlijn'. Die batterij vragen waar we ons anders over moeten buigen en misschien wel geen goed antwoord op weten, huuh, nee hoor, dat station slaan we over. Veel sterkte, mevrouw! En straks lekker genieten van uw baby!

Ach, en die handvol vrouwtjes die denkt weg te rennen en haar eigen weg te gaan, nog even en dan trappen we die gewoon even stevig tegen de beentjes, dan staan ze wel stil...

Al 5400 mensen hebben de petitie 'Geef de zwangere een stem in de geboortezorg' getekend. Teken hem hier, of vraag een papieren versie van de petitie aan via actie@geboortebeweging.nl  Ook je bijdrage aan dit blog kun je naar dit email-adres sturen. 

zondag 6 april 2014

Het verhaal van Claudia

Claudia schreef de volgende blogpost over haar ervaringen tijdens haar zwangerschap en bevalling. Wederom een lange post, maar absoluut de moeite waard om hem helemaal te lezen! 

Momenteel is er veel gaande in Geboorteland.
Veel van de besluitvoering vindt plaats achter gesloten deuren en krijgen wij als cliënten en dus ook betalende klant, pas te horen wanneer we ermee geconfronteerd worden. Waarom is het dan juist nú zo belangrijk om ervan op de hoogte te zijn? Omdat dit keer de mogelijkheid bestaat dat onze keuzevrijheid dusdanig wordt ingeperkt, dat er weinig ruimte meer is voor wat wij zelf aan zorg wensen te krijgen.
Het is onbegrijpelijk en onverteerbaar dat anderen dan jijzelf zouden gaan en mogen beslissen over iets dat zóveel impact heeft op een mensenleven. Namelijk: zwangerschap en de geboorte van je kind(eren). Dit betreft geen discussie over wel of geen thuisbevalling.
De kern is dat je als vrouw, aan welke kant van het spectrum je ook staat, zelf de keuze moet kunnen maken door middel van goede, volledige, eerlijke en onderbouwde informatie.
En geen informatie die gekleurd wordt door de voorkeuren van de zorgverlener. Het gaat hier om je recht op die thuisbevalling, ziekenhuisbevalling, pijnstilling, unassisted bevalling, badbevalling, om jóuw bevalling en álles daaromheen.


De dreiging die ons boven het hoofd hangt bestaat er onder andere uit dat zorgverleners een bevalling als iets medisch gaan benaderen. Standaard, ook wanneer daar geen aanleiding voor is. Niet alleen is dat niet wenselijk, het levert veel onnodige stress op en het kost ook nog eens enorm veel geld. Geld dat we op den duur ongetwijfeld terug gaan zien in een verhoogde zorgpremie.
Om die reden deel ik graag mijn verhaal.
In september 2012 had ik een positieve zwangerschapstest in handen. Leuk en ook enorm spannend! Ik heb altijd affiniteit gehad met alles rondom zwangerschap en geboorte, dus was ik -dacht ik-, aardig goed ingelezen en geïnformeerd. Zo meldde ik me braaf aan bij een verloskundige praktijk in de buurt en ging op controle wanneer ik verwacht werd.

Ik wist dat ik op een gegeven moment bloed 'moest' laten prikken tijdens mijn zwangerschap. Een moment waar ik nogal tegenop zag met mijn fikse naaldenangst.
Toen het moment daar was, heb ik me met man en macht eroverheen moeten zetten, want: "Dat had ik toch zeker wel over voor mijn kindje?" Met de nimmer aflatende steun van mijn vriend, lukte dat. Uit het bloedonderzoek bleek dat ik rhesus c negatief was en omdat mijn BMI hoger was dan 'normaal', werd me ook even medegedeeld dat ik een keer vaker geprikt zou worden op suiker. Ho even, ik wist niet of ik het daar wel zo mee eens was! Van een gezonde zwangere die nergens last van had, veranderde ik nu ineens in een 'medisch geval' met vooral veel vragen. Wat hield dat in, die 'kleine' rhesusfactor? Ik wist wel dat ze testten op de 'grote' rhesusfactor, maar dit was even nieuw voor mij. Wat betekende dat nu verder? En leverde dat gevaar op? "Nee", zeiden de verloskundigen. Het was niets om me zorgen over te maken. Waarom dan testen en 'ons' onnodig bang maken? Ik ben er uiteindelijk niets wijzer van geworden, maar wel bezorgd door geweest.

Dankzij mijn gezonde nieuwsgierigheid was ik ook reeds op de hoogte van het feit dat de door mij gekozen praktijk niet discrimineerde op basis van gewicht of je wel of geen thuisbevalling zou kunnen hebben met hen als begeleiding. Een voorwaarde voor mij, want dat was wel wat ik nastreefde, een thuisbevalling. Ik ben één van die mensen die zich niet veiliger voelt in een ziekenhuis en gelukkig vonden ook de verloskundigen dit prima.
Máár, dan moest wel alles goed blijven gaan! Zo werd me gezegd.

Omdat mijn vriend en ik een duidelijk beeld hadden van hoe wij de bevalling zagen, maakten we een geboorteplan. Hierin legden wij onder andere vast dat ik geen spuit met synthetische oxytocine wilde krijgen na de bevalling voor de geboorte van de placenta, tenzij er acute aanleiding (fors bloedverlies) voor was. Geïnformeerd als we waren, wisten we dat huid op huid contact en direct aanleggen in de meeste gevallen prima voldoen. Het zou immers ook raar zijn als de natuur dat niet zelf allemaal geregeld had. Die spuit bestaat pas sinds onze bevallingen en hormonale processen die alles regelen dermate verstoord worden door  interventies die van oudsher niet voorkomen, dat ze in bepaalde –zeer zeker niet alle!- gevallen nodig kunnen zijn. Ook wilden wij dat de navelstreng uit laten kloppen, niet actief begeleid worden en een bevalbad aanwezig hebben en zo nog een aantal zaken.

Vol goede moed namen we het plan mee naar de verloskundige om het daar te bespreken. We kwamen thuis van een koude kermis: die badbevalling, daar deden zij niet aan omdat ze niet de scholing hadden gevolgd om het eventuele bloedverlies in te kunnen schatten. Ik heb achteraf begrepen dat hier zeer simpele methodes voor zijn en dat de praktijk zelfs scholing aangeboden heeft gekregen, maar zij hier geen gebruik van hebben gemaakt. Gemiste kans vond ik dat! 


Met de aanwezigheid van een baarkruk gingen zij gelukkig wel akkoord. Het uit laten kloppen van de navelstreng vonden zij niet zo nodig, maar omdat dit weinig extra moeite kostte, wilden ze dit verzoek wel honoreren. De spuit met oxytocine was nog een heel ander verhaal, deze wens werd zelfs met het hele team besproken alvorens ze met een antwoord kwamen, terwijl bij mijn weten ‘nee’, toch écht ‘nee’ betekent. Ik kon me niet voorstellen dat zij de spuit zouden zetten zonder mijn uitdrukkelijke toestemming, maar je wilt je daar niet mee bezig hoeven houden tijdens je bevalling. In het geboorteplan vroeg ik om een –heel redelijk-  uur om de placenta geboren te laten worden. Was er een acute aanleiding om de spuit te zetten of na dit uur reden tot zorg, dan ging ik akkoord. Ik kreeg een magere dertig minuten toegezegd, en later in het verslag las ik twintig minuten terug. Hierop heb ik hen vanzelfsprekend aangesproken omdat dit niet de afspraak was en mijn vertrouwen had geschaad. Ik was teleurgesteld in de praktijk en overwoog om op zoek te gaan naar een andere zorgverlener die geen problemen had met mijn wensen. 

Inmiddels was ik twintig weken zwanger en werden we uitgenodigd voor de twintig weken echo. Mijn vriend en ik vonden deze echo belangrijk omdat we graag wilden weten of alles wát ze konden zien, goed was. Ons werd verteld dat er gekeken werd naar een aantal aandoeningen die, mochten ze gesignaleerd worden tijdens deze echo, óf te behandelen waren óf dat er goede maatregelen konden worden getroffen om er zo goed als mogelijk op te anticiperen. Met gierende zenuwen vertrokken we naar het echocentrum in Uden. De echoscopiste kon ons geruststellen: we waren in blijde verwachting van een gezonde dochter! Ze moest me tijdens het onderzoek een enkele keer in een andere houding dirigeren, want dochterlief lag op dat ogenblik in stuit. Ik hoor mezelf nog grappen tegen onze buikbaby: "Zeg, dame, we gaan nog wel draaien in de komende maanden hè?" De echoscopiste lachte en zei dat ze nog alle kanten op kon en we ons echt nog geen zorgen hoefden te maken voordat de laatste weken in aantocht waren. 

Bij de daaropvolgende afspraken bij de verloskundige bleek nog altijd alles goed. Baby's hartje klopte krachtig, alles zag er goed uit en ik voelde me meer dan prima. Maarrrr... dochterlief lag nog altijd in stuit op de echo. Langzaamaan vond ik dat niet meer zo grappig, want ik wist dondersgoed wat dit betekende: dág thuisbevalling, hallo ziekenhuiscontroles, versiepogingen, stress en een verhoogde kans op een keizersnee. Er werd een extra liggingsecho gedaan en nog altijd lag dochterlief in stuit. We zaten inmiddels al in het derde trimester en de verloskundige waarschuwde ons, dat als onze dochter niet ging draaien, we eens serieus moesten nadenken over een versiepoging (handmatig draaien van een baby). Ook werd ons moxa geadviseerd en dus zocht ik in onze verzekeringspolis maar eens op of dit zou worden vergoed.

Goed nieuws: moxa werd vergoed door de verzekering en daarom maakten we direct een afspraak bij een acupuncturist bij ons in de buurt. De slagingskans bij kindjes in stuit was behoorlijk groot, dus al onze hoop vestigden we daarop. Genieten van het laatste trimester was er inmiddels niet meer bij. Ik werd een tikkende tijdbom van stress die vooral bezig was om te bedenken hoe ik onze dochter er toch toe kon bewegen om te gaan draaien.

Let wel: ikzelf had geen angst om mijn stuitkindje gewoon vaginaal ter wereld te brengen. Ik was niet angstiger voor een stuitbevalling dan voor een bevalling van een kindje in hoofdligging. Ik werd vooral nerveus, gestresst en bang van de protocollen van de verloskundigen en gynaecologen.

Ruim twee weken hebben vriendlief en ik braaf iedere dag moxatherapie toegepast. Onze dochter werd er zeker beweeglijker van, maar draaien, dat deed ze niet. Wat heb ik gebaald... vaak tot tranen aan toe. We hadden voor onszelf al besloten om ook de versiepoging te laten doen als moxa niet het gewenste resultaat zou geven. Vanzelfsprekend had ik ook hier al alles over uitgeplozen en voorlichtingsfilmpjes op internet bekeken. Vanwege de voorkeursligging van onze dochter, werden we nogmaals voor een liggingsecho uitgenodigd bij de verloskundige. Hier werd ons vermoeden bevestigd: ze lag nog steeds in stuit. De verloskundige die me het nieuws meedeelde begreep onze teleurstelling. Ik vroeg haar nog: "Waarom zijn jullie toch zo huiverig voor die stuitligging? Ík heb het volste vertrouwen in mijn lijf en dit kindje en wil dat jullie mij begeleiden. Gewoon, thuis. De stuitligging is gewoon een normale liggingsvariant. Het ziekenhuis is ook dichtbij voor als het nodig is.” De vriendelijke verloskundige antwoordde heel eerlijk dat zij tijdens haar opleiding slechts één vaginale stuitbevalling had meegemaakt en zich daarom niet kundig genoeg achtte om deze te begeleiden. Ook de protocollen maakten dit praktisch onmogelijk.

Een week later zaten we in het ziekenhuis. Ik voelde me beroerd van de zenuwen. Mijn hart klopte in mijn keel en ik had klamme handen van de spanning. We bleken een afspraak te hebben met een mannelijke gynaecoloog. Hoewel ik ervan overtuigd ben dat ook mannen heel veel kennis en kunde kunnen hebben als gynaecoloog, ben ik persoonlijk van mening dat een vrouw toch beter begrijpt hoe bepaalde zaken in zijn werk gaan, puur doordat we een zelfde lichaam en hormoonhuishouding delen en niet alleen de ‘mechanica’ van het vrouwelijk lichaam hebben bestudeerd. 

Een kleine domper dus, maar we gingen toch met een open blik het gesprek in. Wij waren ervan overtuigd dat we alleen de versiepoging kwamen bespreken, maar in plaats daarvan begon de gynaecoloog al over een ziekenhuisbevalling en of we een geplande keizersnede of toch een vaginale bevalling wilden ‘proberen’. Ik heb me geërgerd aan deze ontkrachtende term. Ik gaf aan zeker vaginaal te willen bevallen en in principe stond hij daar positief tegenover. Echter; daar bevallen van een kindje in stuit, betekende wel bij binnenkomst een waakinfuus en continue ctg. Twee dingen die ik niet wilde om de simpele reden dat ik geen medische interventies wens die niet persé nodig zijn en iedere medische interventie ook grotere kans geeft op nog meer interventies door het verstoren van natuurlijke processen.

Hij bracht het alsof hierin absoluut niet onderhandeld kon worden en dat maakte me boos. Als ik immers ‘nee’ zei, dan zou hij niet heel veel kunnen doen, wel? Maar dit is strijd die je niet wilt hoeven voeren tijdens je bevalling. En eigenlijk ook niet in de laatste weken van je zwangerschap.

De volgende bom die op me gedropt werd, was dat een versiepoging inderdaad mogelijk was, maar er wel een infuus bij kwam kijken met weeënremmers. Het ene ziekenhuis gebruikt dit wel, het andere weer niet en ik kon na mezelf geïnformeerd te hebben niet overtuigd worden van de meerwaarde ervan en weigerde deze dus. De man zuchtte nog net niet hardop en zei het ter plekke even te bespreken met zijn collega die de versie uit zou voeren. Na tien minuten nagelbijten kregen we het verlossende woord dat zijn collega hier geen problemen mee had. 

Bij binnenkomst was standaard ook even mijn bloeddruk gemeten. Deze was bij de verloskundige altijd keurig vanwege het feit dat ik me er veilig voelde. Hier in het ziekenhuis had ik voor het eerst een ‘witte jassen bloeddruk’, mijn bloeddruk was te hoog. Ik wist dondersgoed dat dit lag aan de stress, maar de gynaecoloog ‘durfde mij absoluut niet naar huis te laten gaan zonder gedegen onderzoek’. Dat zou inhouden dat ik urine af moest staan en bloed moest laten prikken. Inmiddels was ik ontmoedigd, teleurgesteld, bozig, alle gevoel voor autonomie kwijt en bang. 

Ik zei tegen de gynaecoloog: “Als u me hier ter plekke wilt houden, moet u vóóral een naald in me steken.” Hij ging niet akkoord met de kennis die ik van mijn eigen lichaam heb dus werd het compromis om wat urine af te staan. Natuurlijk bleek hieruit dat er niets aan de hand was, wat een half uur later werd bevestigd door de assistente van de verloskundige, die mijn bloeddruk ook nog even mat. Wederom keurig laag. De assistente maakte ter plekke voor ons een afspraak in het ziekenhuis en wenste ons veel succes met de woorden: "Nou, succes! Ik hoop dat het lukt, dan zie ik jullie hier weer terug, anders dan worden jullie overgedragen aan de gynaecoloog." En dat was dat. Geen fijn vooruitzicht gezien de eerdere kennismaking.

Na nog een paar dagen wachten na het eerste gesprek vond de versie plaats. Ik had mijn ontspanningsoefeningen goed geoefend en werd aan de ctg gelegd. Baby’s hartslag was buitengewoon krachtig en levenslustig. Even later kwam de gynaecologe, een vrouw dit keer, langs. Ze legde vriendelijk uit wat ze ging doen en wat ik kon verwachten. De versie was niet super plezierig, maar ook absoluut geen drama. Helaas de mededeling van de gynaecologe wel. Na enkele voorzichtige pogingen deelde ze ons mee: “Dit kindje gaat niet draaien”. Ze boorde onze laatste hoop de grond in met deze woorden.

Hier begon voor mij een soort rouwproces voor de bevalling die ik zo graag wilde, maar niet zou gaan krijgen. Ik wist dat het van belang was om de laatste dagen en weken te besteden aan hiermee in het reine te komen. Ik had het hele grote geluk -ik ben daar nu nog dankbaar voor-, dat ik een goede vriendin had die reeds lid was van de GeboorteBewegingZelf had ik er nog nooit van gehoord, maar ze introduceerde me er en hoopte dat ik er mijn zorgen kon delen en wellicht nog tips zou kunnen krijgen. Zij zelf had er ook erg veel aan gehad tijdens haar tweede zwangerschap en omdat wij beiden aardig gelijk over bepaalde zaken denken, nam ik dit aanbod graag aan. Ik voelde me namelijk nogal ontwapend in mijn gesprekken met de verloskundigen omdat mijn ideeën en gevoel omtrent zwangerschap verschilden met die van hen, maar er met name van mij verwacht werd dat ik me maar inschikkelijk opstelde. Ik miste de feiten om mijn wensen en gevoel te onderbouwen.

Na de mislukte versiepoging voelde ik me een beetje ontredderd. Ineens werd ik losgelaten door de verloskundige praktijk zonder verdere uitleg en werd ik overgedragen aan een gynaecoloog waarmee ik volledig verschilde van mening. Iedere keer dat ik verwacht werd in het ziekenhuis stonden de waterlanders al weer klaar uit pure ellende en was steevast mijn bloeddruk van de stress weer aan de grens, hoe zeer ik ook mijn best deed om deze met ontspanningsoefeningen te beheersen op deze momenten.

Via de GeboorteBeweging kreeg ik goede tips zoals de pagina van Spinning Babies, waarop oefeningen te vinden zijn en houdingen die een kindje dat bereidwillig is, eventueel te laten draaien. De vriendin die me er geïntroduceerd had was inmiddels begonnen aan een opleiding tot Doula en zowel mijn vriend als ik vonden het een prettige gedachte als zij bij de bevalling zou willen zijn. Tijdens mijn zwangerschap heeft ze me gesteund waar mogelijk, ging mee naar bezoekje aan de gynaecoloog wanneer mijn vriend echt niet mee kon en hielp me mijn wensen kenbaar te maken en te onderbouwen. We vonden het beide een prettige gedachte als zij ons zou helpen om mijn ruimte te bewaken tijdens de bevalling, maar wat vond ik het een treurig idee dat dat nodig was.

In de laatste weken van mijn zwangerschap kwam er een gynaecoloog in opspraak vanwege zijn nogal bijzondere uitlatingen op Twitter. Ik las hierover op de GeboorteBeweging en mijn bloed veranderde in ijs toen bleek dat dit ‘mijn’ gynaecoloog was. Totaal in paniek reageerde ik op dat bericht met de mededeling dat ik onder zijn zorg stond en me nu al helemaal niet meer veilig voelde om er te bevallen. Ik werd attent gemaakt op het feit dat ik het recht heb om over te stappen van ziekenhuis. Een advies dat we ter harte hebben genomen, maar niet voordat mijn vriendin en ik naar het consult zijn gegaan met de desbetreffende gynaecoloog en hem daar hebben geconfronteerd met zijn uitspraken om hem de kans te geven uit te leggen hoe we deze moesten interpreteren. De conclusie die we trokken was dat deze man absoluut oprecht achter zijn uitspraken stond en dat deze niet verenigbaar waren met hoe wij dingen zagen.

Via de GeboorteBeweging kreeg ik een goede tip over een ziekenhuis en gynaecoloog bij ons in de buurt, die meer op één lijn met ons zouden kunnen zitten. Ik belde voor een consult, veel tijd had ik immers niet meer voor de uitgerekende datum en zo ben ik na het kennismakingsgesprek overgestapt. Ook in dit ziekenhuis konden niet alle punten uit mijn geboorteplan gehonoreerd worden, maar ze werden wél serieus genomen en er werd mét ons gepraat in plaats van tégen ons. Deze benadering maakte al een wereld van verschil.




Uiteindelijk is de bevalling spontaan op gang gekomen bij 40 weken en 5 dagen. In de nacht van 3 op 4 juli braken mijn vliezen. Ik adviseerde mijn vriend om nog even een paar uur te gaan slapen, we zouden de rust nodig gaan hebben. Natuurlijk deed ik geen oog meer dicht, maar probeerde nog wat te rusten en was erg gespannen over hoe de weeën aan zouden voelen.

Halverwege de morgen heb ik het ziekenhuis gebeld met de vraag wat de bedoeling was. Zij gaven aan me graag op controle te zien. Nadat mijn vriend nog rustig de boodschappen had gedaan zijn we vertrokken. Ik had nu af en toe een krampje dat een wee zou kunnen zijn. Bij de controle bleek dat de bevalling inderdaad snel zou beginnen en ze wilden me er graag houden. Ik was ervan overtuigd dat de bevalling minder kans had te stagneren als ik de weeën rustig thuis op kon vangen en wilde daarom weer naar huis. Hun advies was om te blijven en wij vroegen hen dit toe te lichten. We kregen de ruimte om te overleggen en hebben toen besloten te blijven. Later die middag werden de weeën serieuzer en frequenter van aard en belden we mijn vriendin, die direct naar het ziekenhuis kwam om ons bij te staan.

Ook hier was een gynaecoloog in opleiding langs geweest die graag had gezien dat ik een waakinfuus accepteerde, maar respecteerde uiteindelijk wel mijn wens dit niet te doen. Omdat mijn wensen in dit ziekenhuis heel duidelijk kenbaar waren gemaakt, werd er ook rekening mee gehouden. Ik wenste niet aan bed gekluisterd te zitten aan een ctg, dus werd er periodiek een ctg gemaakt en kon ik hiermee ook bewegen. Waarschijnlijk heb ik een halve marathon gelopen tijdens het ijsberen door de kamer, maar hierdoor kon ik wel de weeën opvangen. Iets wat me niet gelukt was plat op mijn rug. Mijn vriendin masseerde mijn voeten en drukte onvermoeibaar die rottige rugweeën weg. Samen met mijn vriend steunde ze mij.

Zelf was ik natuurlijk alleen bezig met alles wat er in mijn lichaam gebeurde, maar later vertelden ze dat te lezen was dat er speciaal voor mij een prof., werkzaam in het ziekenhuis, van huis was gekomen om mijn bevalling te begeleiden. Dit omdat ik geen pijnstilling wilde, vaginaal wilde bevallen van mijn stuitkindje, hands-off wilde bevallen en zo natuurlijk mogelijk en hij zich hier prima in kon vinden.

Deze man was een zegen. Ik kreeg de gewenste ruimte van hem, hij praatte met zachte, gedempte en vriendelijke stem en viel me niet onnodig lastig. Hij ging kalm in een hoek van de kamer in een stoel zitten en observeerde slechts. Op een gegeven moment verliet hij zelfs voor tien minuten de kamer met het volste vertrouwen dat het met ons drieën wel goed ging.Toen de persweeën kwamen had ik het minder breed. Gelukkig had hij ook hier alle vertrouwen en zei dat ik hier prima in mee kon gaan. Ik hoefde ze niet weg te puffen of wat dan ook. Ruim een uur heb ik ze hangend over het bed op proberen te vangen tot ik dit niet meer volhield. Van tevoren had ik besloten absoluut niet horizontaal te willen bevallen, maar liggen was op dit moment de enige houding die nog enigszins ‘aangenaam’ was.

Een gynaecoloog in opleiding kwam de kamer binnen en sprak de legendarische woorden: “Ik heb je geboorteplan gelezen en zie dat je niet actief gecoacht wilt worden. Sta je hier nog steeds achter, of heb je liever dat ik dat wel doe?” Ik heb helaas haar naam niet meegekregen, maar het feit dat ze het respect had gehad het plan te lezen en naar mijn wensen vroeg, vond ik een voorbeeld voor iedere zorgverlener.

Na ruim 90 minuten persweeën te hebben gehad, lukte het me niet meer. Ik voelde dat mijn dochter ondanks mijn verwoede pogingen, niet verder het geboortekanaal in ging en ik kón niet meer. Ik heb op dat moment zelf gevraagd om een keizersnede. De eerder genoemde prof. zei na dit verzoek met gedempte en rustige stem tegen de gynaecoloog in opleiding zich ‘een klein beetje zorgen’ te maken. Dit uit de mond van deze rustige man was voor mij bevestiging dat wat ik voelde ook klopte met wat zij zagen. Ondanks dat ik lichtelijk teleurgesteld was dat het nu ‘zo af ging lopen’, was ik wel erg blij en trots dat ik moeite had gedaan om voor mijn wensen op te komen en deze bevalling zo veel als mogelijk zelf vorm had kunnen geven. Die keizersnede was balen, maar ik had er tenminste zélf voor mogen kiezen toen ík een eerlijke kans had gehad om het zelf te doen.

Om half drie ’s nachts is onze gezonde dochter geboren middels een keizersnede. Voor mijn vriendin werd een uitzondering gemaakt en ook zij was welkom in de operatiekamer. De ok-assistent was fantastisch. Vriendelijk begeleidde hij me zodat de ruggenprik gezet kon worden en daarna bleef hij op rustige toon precies vertellen wat er ging gebeuren en wat ik zou kunnen voelen. De dag na de bevalling zijn alle betrokkenen bij de bevalling langs gekomen om te vragen hoe het met me ging en of ik nog wat kwijt wilde. Dat vond ik ook heel erg prettig. Ik kreeg de indruk dat de prof. het ook oprecht jammer had gevonden dat de bevalling toch nog anders was gelopen dan ik zo graag had gewild. Het was duidelijk dat hij me die gegund had. Die oprechtheid heeft me geraakt.

De GeboorteBeweging heeft niet kunnen voorkomen dat ik werd overgedragen aan het ziekenhuis, maar tijdens mijn zwangerschap was zij een schat aan onmisbare informatie waarvan ik vind dat iedere zwangere en hun partners hier recht op hebben en er niet bij toeval het geluk moeten hebben hier tegenaan te lopen. Er is zóveel dat met grote stelligheid wordt gebracht terwijl er vele andere manieren zijn en niet alles zo stellig is als dat beweerd wordt door het gros van de zorgverleners. Ik vind dat een kwalijke zaak. Ik heb echt eerlijke informatie gemist bij mijn zorgverleners. 

Eén van de vroedvrouwen aanwezig op de GeboorteBeweging in het bijzonder heeft voor mij een groot verschil gemaakt. Van haar kreeg ik tijdens een twee uur durend telefoongesprek alle informatie die ik wenste. Over wat nu werkelijk de risico’s waren van thuis een kind in stuit baren. Zij was bereid, mocht ik tóch besluiten thuis te willen bevallen na alle voors en tegens tegen elkaar te hebben afgewogen mij te begeleiden, mits ik een ziekenhuis eerlijk zou vertellen het voornemen te hebben thuis te willen bevallen en bereid zou zien om mij toch op te nemen mocht het tijdens de bevalling nodig blijken. Juist doordat ik die optie nu toch had, kreeg ik de rust om goed geïnformeerd zélf te kiezen voor een bevalling in het ziekenhuis. En dus niet omdat een ander had besloten dat het ‘moest’. Ik vond zelf het risico alsnog naar het ziekenhuis te moeten tijdens de bevalling te groot en besloot in ieder geval een ziekenhuis te kiezen waar ik me zo prettig als mogelijk voelde.

Door de informatie die ik kreeg tijdens mijn zwangerschap, werd me regelmatig door zorgverleners in het ziekenhuis en door de ‘pufjuf’ gevraagd of ik soms medisch geschoold was. Steevast was mijn antwoord: “Nee, ik ben gewoon goed geïnformeerd”.

Eveneens dankzij de GeboorteBeweging, kwam ik achter het bestaan van de watermaterniteit in Oostende, waar de mogelijkheid bestond om mijn kindje in het ziekenhuis en in stuitligging toch in een bevalbad ter wereld te brengen. Helaas was dit logistiek gezien een te grote opgave, maar ik was zó blij dat ik keuze bleek te hebben. Hier mee mogen delen in een grote poel van kennis heeft mijn ogen geopend. 

Zo veel dingen worden als ‘moeten’ en als absolute waarheid gebracht… Ik dacht goed geïnformeerd te zijn, maar ik bleek slechts heel goed te weten wat de meerderheid vertelt en dat wrong met mijn eigen visie. In mijn omgeving werd er steeds maar vanuit gegaan dat een kindje in stuit automatisch een geplande keizersnede zou worden. Ik heb me daar danig aan geërgerd. Hieruit blijkt in mijn ogen opnieuw hoe karig we geïnformeerd worden over onze opties en hoe belangrijk het dus is om te weten wat je rechten zijn. Zo lang je een ‘perfect’ verlopende zwangerschap hebt, zonder complicaties, merk je er nu nog vrij weinig van. Maar o wee als je een medische indicatie krijgt en dat worden er steeds meer.

One size fits no one en daarom is keuzevrijheid zo’n groot goed. Laat dat niet verloren gaan. Of je nu alleen wilt bevallen in je huiskamer, met ruggenprik in het ziekenhuis of iets daar tussenin. Je bevalling is een gebeurtenis die je nooit meer zult vergeten en het is verschrikkelijk belangrijk dat dit geen ontkrachtende gebeurtenis wordt waarbij je achteraf het idee hebt dat het je allemaal maar overkomen is.

En vind je het voor jezelf niet zo belangrijk? Dat mag natuurlijk. Maar doe het dan voor je vriendinnen, zussen en je dochters zodat zij (later) de mogelijkheid hebben een bevalervaring te hebben waar ze de rest van hun leven met een positief gevoel op terug kijken.

Claudia 

Wil je ook jouw ervaring delen en mee schrijven op dit blog? Je inbreng is zeer welkom! Mail jouw blogpost dan naar actie@geboortebeweging.nl

vrijdag 4 april 2014

Waarom Moeders In Actie


We krijgen regelmatig de vraag wat de onderbouwing is voor onze eerste oproep Moeders, Kom In Actie. Hier kun je deze lezen. Het is misschien even doorbijten, maar dan heb je hopelijk een duidelijk beeld over het hoe en waarom van de actie.

Conclusies:
De GeboorteBeweging signaleert dat de basisaanname, de vermeende hoge babysterfte, te smal is voor een ingrijpende hervorming van de geboortezorg om deze te rechtvaardigen. Wij vinden het hoge tempo waarin de hervormingen worden afgedwongen onverantwoord. Bovendien doet het ons twijfelen aan de integriteit van de hervormers. Wij vragen ons af wiens belangen gediend worden: die van de beroepsgroepen en zo ja, welke beroepsgroepen? Die van de zorgverzekeraar? Zeker niet die van de zwangere: haar keuzevrijheid en het recht op zelfbeschikking worden juist ernstig bedreigd.

De GeboorteBeweging heeft namens de cliënten van de geboortezorg eerder deze zorgen geuit en doet dit nu opnieuw. Er moet goed gekeken worden naar wát de gevolgen van het ontschotten in de geboortezorg precies zijn en welke belangen daarbij meespelen. Daarbij moet niet alleen rekening worden gehouden met de positie van verloskundigen en gynaecologen, maar in de eerste plaats met de gevolgen voor de individuele zwangere.

Daarom roepen wij de minister en de beroepsgroepen op om een pas op de plaats te maken, zorgvuldig te kijken naar de gevolgen van de voorgestelde hervormingen en de zwangere actief bij de hervormingen te betrekken.

Daarom roepen wij zwangeren, moeders, vaders en grootouders op om de actie van Moeders In Actie te steunen.


De GeboorteBeweging vertegenwoordigt de stem van elke zwangere, barende en kraamvrouw, aangezien wij staan voor het recht op zelfbeschikking en keuzevrijheid. Elke (aanstaande) moeder heeft daarmee te maken. Op basis van verkregen informatie en haar eigen voorkeuren neemt zij beslissingen ten aanzien van haar zwangerschap en bevalling, of dit nu de keuze voor pijnbestrijding is, een badbevalling, bevallen thuis of in het ziekenhuis. De moeder heeft - ook volgens de wet - het recht de uiteindelijke beslissing te nemen over haar zorg.


woensdag 2 april 2014

De zorgen van Dhjana (deel 2)

Gisteren las je het eerste deel van de zorgen van Dhjana. Vandaag volgt de rest van de e-mail die zij schreef naar aanleiding van de brief van het CPZ aan minister Schippers. 

* Zorgstandaard, gezamenlijke zorgpaden en protocollen, coordinatie,
zorgverleners die werken als een team en eenduidig communiceren: reken
maar dat er straks geen ruimte meer is voor ouders die willen afwijken van
de gemedicaliseerde norm, maar ook niet meer voor zorgverleners die de
ouders daarin willen ondersteunen. Van lieverlee zullen er dus ook steeds
minder verloskundigen zijn die uitdragen dat ze de voorkeur geven aan een
niet-gemedicaliseerde bevalling, stomweg omdat ze moeten gaan kiezen
tussen de 'eenduidige boodschap' binnen een verplicht gesteld
samenwerkingsverband of hun werkplek kwijtraken.
 
* 'Echoscopische expertise wordt gebundeld om deskundigheid te
optimaliseren.' Het verplicht stellen van echo's, zoals dat in Frankrijk
al het geval is, op straffe van korting op de kinderbijslag die je daar
vanaf de zwangerschap krijgt, ligt hiermee in het verschiet. Het doet er
niet meer toe of je als ouders de echo's wilt en of je misschien twijfels
hebt bij de vermeende onschadelijkheid. Het moet, anders is het niet
'deskundig' en 'optimaal'.

* Informatieverzameling wb het verloop van de zwangerschap en het
partusplan: waar je als huisartspatient nog de mogelijkheid hebt om het
EPD te weigeren, heb je dat hier niet meer - er wordt per definitie een
electronisch en web-based dossier aangemaakt en de bezwaren tegen het EPD
(privacyschending, slecht beveiligd) worden zo in een klap van de tafel
geveegd. Bovendien kan dit verstrekkende gevolgen hebben omdat er zoveel
'partners' kennelijk toegang krijgen tot dit dossier. Koppel het aan de
opmerking over initiatieven van de zorgverzekeraars en het zou op een
gegeven moment zomaar kunnen zijn dat je zorgpremie omhoog schiet omdat
uit dit dossier blijkt dat je in een of ander risicoprofiel zit. Koppel
het aan de kennelijk standaard monitoring door de kinderarts, shared care
en gedecentraliseerde jeugdzorg en het zou kunnen zijn dat je een
gemeentelijke jeugdhulpverlener over de vloer krijgt omdat je het vertikt
om te laten vaccineren.
Koppel dit dossier aan de toenemende informatie'behoefte' van de overheid
en het zou ook nog wel eens op tal van andere gebieden gevolgen kunnen
hebben. 

Ik weet dat met name het laatste stuk vergezocht klinkt. Maar als je ziet
hoe vaak de overheid gegevens opvraagt (providers, OV-chipkaart,
parkeergegevens, slimme meters) dan ben ik bang dat het geen paranoia is.
Plannen zoals deze leggen de basis voor dergelijke dingen, ook als we dat
pas op lange termijn zullen merken.

Vriendelijke groet,
Dhjana

Maak jij je net als Dhjana zorgen over de ontwikkelingen in de geboortezorg? Wil je dat jouw stem wordt gehoord? Teken dan onze petitie, en vraag ook anderen dat te doen. 
Wil je mee schrijven op dit blog? Je inbreng is zeer welkom! Mail jouw blogpost dan naar actie@geboortebeweging.nl

dinsdag 1 april 2014

Gynaecologen manager van de zorg?


Moeders In Actie wordt soms verweten ‘tegen de gynaecologen’ te zijn en pro eerste lijn (verloskundigen). Niets is minder waar. We zijn, om het nog maar ‘s helder te hebben, vóór keuzevrijheid van de vrouw aangaande de zorg voor haar en haar baby tijdens zwangerschap, bevalling en de kraamperiode en tégen onnodige medicalisering van die zorg. Als gynaecologen vervolgens daaruit concluderen dat we tegen de tweede lijn zijn (ziekenhuis, gynaecoloog, klinisch verloskundige), dan zien zij helaas de nuance niet en dragen ze bij aan de polarisatie. Moeders In Actie stelt dat de plannen voor de hervorming van de geboortezorg van het CPZ (College van Perinatale Zorg, zie ook deze blog) die keuzevrijheid niet waarborgt, onder andere door het opdringen van ‘Shared Care’.

Een ander verwijt wat we horen, is dat we denken dat ‘ze’ uit zijn op geld en macht. Hoe komen we op dat idee? Wie het beleidsplan2011-2015 van de Nederlandse Vereniging van Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) leest, komt daarin een aantal interessante dingen tegen. Ik licht er hieronder een paar uit (cursivering van mijn hand).

P.19: “Medische ontwikkelingen schrijden voort en leiden tot meer complexe zorg. Ook de patiënt verandert. De gynaecoloog werkt steeds meer in een team van professionals. De overheid zet in op versterking van de eerste lijn en concentratie van curatieve zorg. Men voorziet de opkomst van relatief grote eerstelijns zorgcentra met brede diagnostiek en meer zorg voor chronische ziekten. Aan de andere kant van het (cure)-spectrum zal een beperkt aantal ziekenhuizen overblijven voor weinig frequente, hoogcomplexe, multidisciplinaire zorg. De ontwikkelingen rondom spreiding en concentratievan zorg zullen zeer bepalend zijn voor de toekomstige invulling van de werkzaamheden van de gynaecoloog. De rol van de gynaecoloog schuift geleidelijk op naar die van regisseur. De gynaecoloog voert regie in de directe patiëntenzorg (preventie-diagnostiektherapie), in een netwerk van zorg (samenhang met andere disciplines, andere instellingen) en in de bestuurlijke organisatie van zorg.

En:

“De NVOG heeft verantwoordelijkheid genomen in de Stuurgroep zwangerschap en geboorte. Na uitkomen van het advies ‘Een goed begin’ heeft de NVOG samen met andere betrokken partijen het initiatief over de implementatie van de adviezen naar zich toe getrokken. Hierdoor heeft de NVOG zich centraal gepositioneerd. De NVOG wil een leidende rol vervullen bij de herinrichting van de verloskundige zorg. Dit heeft onder meer het visiedocument ‘Integrale verloskundige zorg in Nederland, een stap verder’ opgeleverd.

P4 “Patiënten vertrouwen er op dat de geboden zorg van goede kwaliteit is en veilig wordt verleend. De toezichthouder verwacht niet-vrijblijvende afspraken over verantwoordelijkheid, samenwerking en naleven van veldnormen. Daar zullen zorgaanbieders op moeten anticiperen. Onze beroepsvereniging wil daarin haar regisserende rol behouden.

P5 “In een breed perspectief zal de gynaecoloog zich bezig houden met vrouwengezondheidszorg en neemt daarbij de regierol op zich (ketenzorg, behandelteams), waarbij het belang van de patiënt voorop staat. De gynaecoloog is dus niet alleen een medisch expert, ook de manager van de zorg.

Het is helder: de NVOG bedeelt zichzelf luid en duidelijk de regierol toe. Zo wordt Shared Care wel heel doorzichtig ‘Gynaecologist led care’. Als dan de beroepsvereniging voor verloskundigen (KNOV) komt met een artikel over het belang van Midwifery Led Care, is het geen wonder dat ze ‘not amused’ zijn. Maar het is dan wel nogal een gevalletje de pot verwijt de ketel als de NVOG vervolgens de KNOV beschuldigt van 'domeindenken', dat deze teveel de discussie over behoud van de autonome positie van de verloskundige blijft voeren. En wie probeert de NVOG zand in de ogen te strooien met de oproep: “...met alle ketenpartijen te komen tot een geïntegreerde zorgketen, zonder unieke posities van welk partij dan ook”? En, beste NVOG, dus ook niet die ene unieke positie van de gyneacoloog als regisseur van de zorg? Ik ben bang dat de minister de NVOG op haar blauwe ogen gelooft. De KNOV is het lastige schaap, wat zich maar moet gaan gedragen. Het CPZ laat zich leiden door de ziekenhuizen, dus die was al binnen.

Het beleid van de NVOG is mogelijk niet wat de individuele gynaecoloog uitdraagt. Misschien dat er daarom soms reactie is als wij schrijven dat het om macht gaat. We rekenen het de individuele gynaecoloog ook niet aan, wat haar beroepsvereniging allemaal wil (maar ach, wat zouden we graag willen dat ook de gynaecologen die niet met alles eens zijn, wat meer en luider van zich zouden laten horen). In de regio worden ook prachtige initiatieven ontplooit, zijn er goede contacten tussen vroedvrouwen en ziekenhuizen en gynaecologen en wordt daarin zelfs soms schoorvoetend gekeken naar de stem en de rechten van de vrouw. Maar wanneer je bovenstaande leest, of het hele beleidsplan, wie kan dan nog ontkennen dat de NVOG de regisseursrol (= macht) naar zich toetrekt? En wie zegt dat het goede wat zich regionaal ontplooit, niet vernietigd wordt in de uiteindelijke vaststelling van wat Integrale Zorg is, en de Zorgstandaard waaraan iedereen zich moet gaan houden? En dat het over geld gaat – aan de geboortezorg wordt veel verdiend, dat zal niemand ontkennen. ‘De’ verloskundigen zijn daar ook niet onschuldig in. Hierover komt binnenkort een andere blogpost.

Als laatste. In het beleidsplan wordt her en der de patiënttevredenheid even genoemd. Als doekje voor het bloeden, daar lijkt het op. Het is onder andere nagenoeg aan het eind te vinden, p.24: “Doel: Intensiever contact met patiëntenverenigingen. Indicator: Minimaal één bijeenkomst per jaar met patiëntenorganisaties; deze organisaties betrekken bij NVOG activiteiten (bijvoorbeeld Gynaecongres of Negenmaandenbeurs).”

Patiëntenverenigingen, meervoud. (hm, ‘patiëntenverenigingen’?? Goed, ik doe even niet moeilijk, al heb ik daar natuurlijk wel het een en ander over op te merken.) Dus ook de GeboorteBeweging? En werkelijk, één keer per jaar? Staat dat er zwart op wit? Hoe serieus moet de zwangere de NVOG nemen, dat deze haar belang voor ogen heeft? Als de zwangere werkelijk centraal zou staan, dan zou zij actief, voortdurend en nauw betrokken moeten worden bij de ontwikkeling van het beleid aangaande de zorg voor zwangerschap, bevalling en kraambed.

Daarom, kom in actie, laat je stem horen! Dit gaat over jou, je partner, je (klein)kinderen!

We gaan overigens graag met iedereen in gesprek. Het enige belang wat wij behartigen, is die van de vrouw. Het enige domein wat wij verdedigen, is haar recht.
Joyce



Wil je een bijdrage leveren aan dit blog? Een persoonlijk verhaal, jouw ideeën over het CPZ en hun plannen, en wat ze betekenen voor jouw keuzevrijheid, of een ander stuk wat op dit blog past? Wil je op een andere manier in actie komen om je stem te laten horen? Neem dan contact op met actie@geboortebeweging.nl.