Gynaecologen manager van de zorg?

Moeders In Actie wordt soms verweten ‘tegen de gynaecologen’ te zijn en pro eerste lijn (verloskundigen). Niets is minder waar. We zijn, om het nog maar ‘s helder te hebben, vóór keuzevrijheid van de vrouw aangaande de zorg voor haar en haar baby tijdens zwangerschap, bevalling en de kraamperiode en tégen onnodige medicalisering van die zorg. Als gynaecologen vervolgens daaruit concluderen dat we tegen de tweede lijn zijn (ziekenhuis, gynaecoloog, klinisch verloskundige), dan zien zij helaas de nuance niet en dragen ze bij aan de polarisatie. Moeders In Actie stelt dat de plannen voor de hervorming van de geboortezorg van het CPZ (College van Perinatale Zorg, zie ook deze blog) die keuzevrijheid niet waarborgt, onder andere door het opdringen van ‘Shared Care’.

Een ander verwijt wat we horen, is dat we denken dat ‘ze’ uit zijn op geld en macht. Hoe komen we op dat idee? Wie het beleidsplan2011-2015 van de Nederlandse Vereniging van Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) leest, komt daarin een aantal interessante dingen tegen. Ik licht er hieronder een paar uit (cursivering van mijn hand).

P.19: “Medische ontwikkelingen schrijden voort en leiden tot meer complexe zorg. Ook de patiënt verandert. De gynaecoloog werkt steeds meer in een team van professionals. De overheid zet in op versterking van de eerste lijn en concentratie van curatieve zorg. Men voorziet de opkomst van relatief grote eerstelijns zorgcentra met brede diagnostiek en meer zorg voor chronische ziekten. Aan de andere kant van het (cure)-spectrum zal een beperkt aantal ziekenhuizen overblijven voor weinig frequente, hoogcomplexe, multidisciplinaire zorg. De ontwikkelingen rondom spreiding en concentratievan zorg zullen zeer bepalend zijn voor de toekomstige invulling van de werkzaamheden van de gynaecoloog. De rol van de gynaecoloog schuift geleidelijk op naar die van regisseur. De gynaecoloog voert regie in de directe patiëntenzorg (preventie-diagnostiektherapie), in een netwerk van zorg (samenhang met andere disciplines, andere instellingen) en in de bestuurlijke organisatie van zorg.”

En:

“De NVOG heeft verantwoordelijkheid genomen in de Stuurgroep zwangerschap en geboorte. Na uitkomen van het advies ‘Een goed begin’ heeft de NVOG samen met andere betrokken partijen het initiatief over de implementatie van de adviezen naar zich toe getrokken. Hierdoor heeft de NVOG zich centraal gepositioneerd. De NVOG wil een leidende rol vervullen bij de herinrichting van de verloskundige zorg. Dit heeft onder meer het visiedocument ‘Integrale verloskundige zorg in Nederland, een stap verder’ opgeleverd.

P4 “Patiënten vertrouwen er op dat de geboden zorg van goede kwaliteit is en veilig wordt verleend. De toezichthouder verwacht niet-vrijblijvende afspraken over verantwoordelijkheid, samenwerking en naleven van veldnormen. Daar zullen zorgaanbieders op moeten anticiperen. Onze beroepsvereniging wil daarin haar regisserende rol behouden.

P5 “In een breed perspectief zal de gynaecoloog zich bezig houden met vrouwengezondheidszorg en neemt daarbij de regierol op zich (ketenzorg, behandelteams), waarbij het belang van de patiënt voorop staat. De gynaecoloog is dus niet alleen een medisch expert, ook de manager van de zorg.

Het is helder: de NVOG bedeelt zichzelf luid en duidelijk de regierol toe. Zo wordt Shared Care wel heel doorzichtig ‘Gynaecologist led care’. Als dan de beroepsvereniging voor verloskundigen (KNOV) komt met een artikel over het belang van Midwifery Led Care, is het geen wonder dat ze ‘not amused’ zijn. Maar het is dan wel nogal een gevalletje de pot verwijt de ketel als de NVOG vervolgens de KNOV beschuldigt van 'domeindenken', dat deze teveel de discussie over behoud van de autonome positie van de verloskundige blijft voeren. En wie probeert de NVOG zand in de ogen te strooien met de oproep: “...met alle ketenpartijen te komen tot een geïntegreerde zorgketen, zonder unieke posities van welk partij dan ook”? En, beste NVOG, dus ook niet die ene unieke positie van de gyneacoloog als regisseur van de zorg? Ik ben bang dat de minister de NVOG op haar blauwe ogen gelooft. De KNOV is het lastige schaap, wat zich maar moet gaan gedragen. Het CPZ laat zich leiden door de ziekenhuizen, dus die was al binnen.

Het beleid van de NVOG is mogelijk niet wat de individuele gynaecoloog uitdraagt. Misschien dat er daarom soms reactie is als wij schrijven dat het om macht gaat. We rekenen het de individuele gynaecoloog ook niet aan, wat haar beroepsvereniging allemaal wil (maar ach, wat zouden we graag willen dat ook de gynaecologen die niet met alles eens zijn, wat meer en luider van zich zouden laten horen). In de regio worden ook prachtige initiatieven ontplooit, zijn er goede contacten tussen vroedvrouwen en ziekenhuizen en gynaecologen en wordt daarin zelfs soms schoorvoetend gekeken naar de stem en de rechten van de vrouw. Maar wanneer je bovenstaande leest, of het hele beleidsplan, wie kan dan nog ontkennen dat de NVOG de regisseursrol (= macht) naar zich toetrekt? En wie zegt dat het goede wat zich regionaal ontplooit, niet vernietigd wordt in de uiteindelijke vaststelling van wat Integrale Zorg is, en de Zorgstandaard waaraan iedereen zich moet gaan houden? En dat het over geld gaat – aan de geboortezorg wordt veel verdiend, dat zal niemand ontkennen. ‘De’ verloskundigen zijn daar ook niet onschuldig in. Hierover komt binnenkort een andere blogpost.

Als laatste. In het beleidsplan wordt her en der de patiënttevredenheid even genoemd. Als doekje voor het bloeden, daar lijkt het op. Het is onder andere nagenoeg aan het eind te vinden, p.24: “Doel: Intensiever contact met patiëntenverenigingen. Indicator: Minimaal één bijeenkomst per jaar met patiëntenorganisaties; deze organisaties betrekken bij NVOG activiteiten (bijvoorbeeld Gynaecongres of Negenmaandenbeurs).”

Patiëntenverenigingen, meervoud. (hm, ‘patiëntenverenigingen’?? Goed, ik doe even niet moeilijk, al heb ik daar natuurlijk wel het een en ander over op te merken.) Dus ook de GeboorteBeweging? En werkelijk, één keer per jaar? Staat dat er zwart op wit? Hoe serieus moet de zwangere de NVOG nemen, dat deze haar belang voor ogen heeft? Als de zwangere werkelijk centraal zou staan, dan zou zij actief, voortdurend en nauw betrokken moeten worden bij de ontwikkeling van het beleid aangaande de zorg voor zwangerschap, bevalling en kraambed.

Daarom, kom in actie, laat je stem horen! Dit gaat over jou, je partner, je (klein)kinderen!

We gaan overigens graag met iedereen in gesprek. Het enige belang wat wij behartigen, is die van de vrouw. Het enige domein wat wij verdedigen, is haar recht.
Joyce

• Blijf op de hoogte van de acties die zullen volgen via Facebook, Twitter, deel onze oproepen en blogs.
• Geef je op voor de nieuwsbrief via actie@geboortebeweging.nl.
• Onderteken deze petitie: Petitie Geef de zwangere een stem in de geboortezorg. Wij zullen deze petitie aanbieden aan de minister.

Wil je een bijdrage leveren aan dit blog? Een persoonlijk verhaal, jouw ideeën over het CPZ en hun plannen, en wat ze betekenen voor jouw keuzevrijheid, of een ander stuk wat op dit blog past? Wil je op een andere manier in actie komen om je stem te laten horen? Neem dan contact op met actie@geboortebeweging.nl.

---